Mısırlı sosyal medya fenomenleri Hanin Hussam ve Mawada El-Adham 20 Haziran’da Kahire Ağır Ceza Mahkemesi tarafından “ahlaksızlığa” teşvik eden içerikler paylaşmak, insan ticareti ve diğer suçlamalarla uzun süreli hapis cezalarına mahkum edildi. Uluslararası Af Örgütü olarak genç kadınların dans etme, konuşma ve giyinme biçimleri nedeniyle ve sosyal medyada kamuoyunu “etkilemeye” çalıştıkları için cezalandırıldığı kanaatindeyiz ve derhal serbest bırakılmaları için çağrı yapıyoruz.

Çağrımıza sen de katıl, acil eylemi hemen imzala.

Ek Bilgi

Mısır’da Nisan 2020’den bu yana yetkililer, kadınların bedenlerini ve davranışlarını denetlemek ve bağımsız bir şekilde geçimlerini sağlama imkanlarını zayıflatmak suretiyle siber alanı kontrol etme amacı taşıdığı açıkça anlaşılan uygulamalarla sosyal medya fenomenlerine yönelik baskılarını artırıyor. O tarihten beri Mısır yetkilileri TikTok fenomeni 10 kadını, aşırı sert bir yasa olan siber suçlarla mücadele yasasını ve “edep” ve “ahlaksızlığa teşvik” ile bağlantılı muğlak yasa hükümlerini ihlal ettikleri gerekçesiyle gözaltına aldı ve yargıladı. Yargılanan kadınların hepsinin sosyal medyada sayıları yüz binlerden milyonlara kadar değişen takipçisi var. 10 kadının dokuzu iki yıl ile altı yıl arasında değişen hapis cezalarına ve para cezalarına mahkum edildi. Bu kişiler, kadınların davranışları nedeniyle çileden çıktığı öne sürülen erkek içerik üreticilerinin şikayetlerinin ve İçişleri Bakanlığı’na bağlı Ahlak Müdürlüğü’nün açtığı soruşturmaların ardından gözaltına alınmıştı. Uluslararası Af Örgütü tarafından incelenen, Hanin Hussam’ın polis soruşturma raporuna göre müdürlüğün görevi, “online uygulamaları ve web sayfalarını başta gençler olmak üzere vatandaşları gelenek-göreneklere aykırı davranmaya teşvik eden veya toplumda ahlaksız ve edepsiz fikir ve eylemler yayan içerikler paylaşmak için kullanan kişileri yargılamaktır.” 29 Nisan 2020’de, Hussam’ın gözaltına alınmasından kısa bir süre sonra savcılık, “toplumun ilkelerini ve değerlerini ayaklar altına alan utanç verici suçlarla mücadele etmekte kararlı” olduğunu doğrulayan bir açıklama yayımladı ve 2 Mayıs’ta, bir kez daha, Mısır’ın “şeytanın güçlerince kötüye kullanılan… yeni siber sınırını” koruduğu uyarısında bulundu.

Yetkililer 21 Nisan 2020’de Hanin Hussam’ı, 14 Mayıs 2020’de ise Mawada El-Adham’ı gözaltına aldı ve “aile ilkeleri ve değerlerini ihlal etmek” ve “ahlaksızlığı” ve “edepsizliği” teşvik etmek suçlamalarıyla mahkemeye sevk etti. 27 Temmuz 2020’de Kahire Mali Kabahatler Mahkemesi her birini ikişer yıl hapis cezası ile 300 bin Mısır Lirası (yaklaşık 163 bin Türk Lirası) para cezasına mahkum etti. 12 Ocak 2021’de yüksek mahkeme Hanin Hussam’ı suçlayıcı delil yetersizliğinden beraat ettirdi; Mawada El-Adham’ın cezasını ise para cezasına çevirdi. Ancak savcılık, Hussam ve El-Adham hakkında insan ticaretinin de aralarında bulunduğu başka suçlardan iddianame hazırladı ve onları ağır ceza mahkemesine sevk etti. Hanin Hussam 2 Şubat 2021’de adli kontrol şartıyla tahliye edildi ancak 22 Haziran 2021’de yeniden gözaltına alındı. Mawada El-Adham gözaltına alındığından beri tutuklu yargılanıyor. Her ikisi de El Kanater Cezaevi’nde tutuluyor.   

Hanin Hussam, Kahire Ağır Ceza Mahkemesi’nin 20 Haziran’daki kararının ardından Instagram’da paylaştığı bir videoda uzun süreli hapis cezası kararının onu şoke ettiğini anlattı ve Cumhurbaşkanı’na seslendi: “Ben ne yaptım ki! 10 yıl! (Dokuz ay tutuklu yargılandıktan sonra) tahliye edildiğim günden beri sesimi çıkarmadım, şikayet etmedim, haksız yere gözaltına alındığımı veya acı çektiğimi anlatmadım (…) Neden beni tekrar hapsetmek istiyorsunuz?” Hussam aynı zamanda neden Mısır’da yasal bir uygulama olan Likee uygulamasının tanıtımında rol oynadığı için cezalandırıldığını anlayamadığını söyledi.

Aynı davada yargılanan üç erkek, Hanin Hussam ve Mawada El-Adham’ın insan ticareti yapmalarına yardım ettikleri iddiasıyla altışar yıl hapis cezası ile 200 bin Mısır Lirası (yaklaşık 110 bin Türk Lirası) para cezasına mahkum edildi. Uluslararası Af Örgütü tarafından incelenen 23 Nisan 2020 tarihli polis soruşturmasına göre, Likee uygulamasının sahibi Bigo Limited şirketinin dört Çinli yöneticisinin de aralarında bulunduğu on şüpheli “suç örgütü kurmak” ile suçlandı. Sonrasında, hâlâ Mısır’da kayıtlı olan şirketin yöneticilerine yönelik soruşturma dosyası kapatıldı. Savcı 30 Ağustos 2020’de Kahire’de Çin Büyükelçisi ile yaptığı bir toplantıda, “bireysel sorumluluk ile şirket sorumluluğu arasındaki fark gözetilerek” şirkete ve yöneticilerine karşı herhangi bir yasal işlem yapılmadığını doğruladı. Buna karşılık Çin Büyükelçisi Mısır toplumunun gelenek-göreneklerine saygı duyduğunu ifade etti.