AHMAD AABO'NUN GEÇİCİ KORUMA STATÜSÜ GERİ VERİLDİ
 
2012 yılından beri Türkiye'de yaşayan Suriyeli sığınmacı Ahmad Aabo’nun, HIV teşhisi konduktan sonra “bulaşıcı bir hastalık taşıdığı” gerekçesiyle 2023 yılında geçici koruma statüsü iptal edilmişti. 26 Ağustos 2025 tarihinde, İstanbul Göç İdaresi Başkanlığı Ahmad Aabo'nun geçici koruma statüsünü geri vererek iki yıl süren çilesine son verdi. Bunun sonucunda, sosyal güvenliği yeniden etkinleştirildikten sonra ücretsiz sağlık hizmetlerine erişimi de sağlandı. 

2012 yılından beri Türkiye'de yaşayan Suriyeli sığınmacı Ahmad Aabo’nun, HIV teşhisi konduktan sonra “bulaşıcı bir hastalık taşıdığı” gerekçesiyle 2023’te geçici koruma statüsü iptal edildi ve kendisine bir tahdit kodu atandı.

2024’te, Ahmad Aabo İstanbul ve Adana'daki iki ayrı geri gönderme merkezinde altı ay boyunca gözaltında tutuldu ve Suriye'ye geri gönderilme tehdidiyle karşı karşıya kaldı. Gözaltında kaldığı süre boyunca zalimane, insanlık dışı veya aşağılayıcı muameleye maruz kaldığını bildirdi. Ekim 2024'te, tahdit kodunun kaldırılması ve sınır dışı etme kararının iptal edilmesinin ardından gözaltından serbest bırakıldı, ancak geçici koruma statüsü geri verilmedi. Serbest bırakıldıktan sonra, tekrar gözaltına alınma korkusu içinde yaşadı. Mayıs 2025'te, sokakta yapılan rastgele bir polis kimlik kontrolünün ardından tekrar gözaltına alındı ve üç gün boyunca Arnavutköy geri gönderme merkezinde tutuldu.

Uluslararası Af Örgütü'nün 4 Ağustos 2025’te yayınladığı acil eylem çağrısının ardından, Ahmad Aabo 26 Ağustos'ta İstanbul Göç İdaresi Müdürlüğü'nün ofisine davet edildi ve burada geçici koruma statüsü geri verilerek kendisine kimlik kartı düzenlendi. Sonuç olarak, sosyal güvenliği yeniden etkinleştirildikten sonra ücretsiz sağlık hizmetlerine erişimi de yeniden sağlandı. Neredeyse iki yıl süren belirsizlik döneminin ardından, Göç İdaresi Başkanlığı'na yapılan acil eylem çağrılarının etkisi açıkça görülmüştür.

Ahmad Aabo, Uluslararası Af Örgütü’ne “Acil eylem tekrar nefes almamı sağladı. Herkese çok teşekkür ederim. Sadece HIV+ olduğum için zulüm gördüm, gözaltına alındım. Sokakta polis memuru görünce gözaltına alınmaktan korkuyordum. Kimliğimi tekrardan alabildim. Tekrardan hakkıma eriştim. Teşekkür kelimesi az kalır. Umarım hiç kimse benim yaşadıklarımı yaşamaz. HIV bir hastalık değildir. HIV ile yaşayan arkadaşlarımızın aslında yanlarında olmak gerekiyor. Bana yaşattırdıkları işkenceyi asla yaşamamaları lazım. Benim için imza atanlar, benim yanımda olan herkese çok teşekkür ediyorum.” diye konuştu. 
 

ACİL EYLEM ÇAĞRISI

2012 yılından bu yana Türkiye’de yaşayan Suriyeli sığınmacı Ahmad Aabo’nun, 2023 yılında kendisine HIV teşhisi konulması ve ‘bulaşıcı hastalık taşıdığı’ gerekçesiyle hakkında tahdit kodu çıkarılmasının ardından geçici koruma statüsü kaldırıldı. Aabo 2024 yılında İstanbul ve Adana’da, zalimane, insanlık dışı veya aşağılayıcı muameleye maruz bırakıldığını bildirdiği iki geri gönderme merkezinde altı ay tutuldu. Ekim 2024’te, tahdit kodunun ve sınır dışı kararının kaldırılması üzerine serbest bırakıldı. Ancak yetkililer, geçici koruma statüsünü iade etmediler ve bu nedenle Aabo acilen ihtiyaç duyduğu ücretsiz tıbbi tedaviye erişimden yoksun bırakıldı. Türkiye yetkilileri, Ahmad Aabo’nun sığınmacı statüsünü ve temel sağlık hizmetine erişim de dahil tüm bağlı haklarını iade etmelidir.

29 yaşındaki Ahmad Aabo 2012 yılında refakatsiz bir çocuk olarak Türkiye’ye geldi. 2017 yılında Suriyeli bir sığınmacı olarak geçici korumaya başvurdu ve yasal statü edindi. Eylül 2023’te, Kızılay’a kan bağışında bulunduktan sonra HIV pozitif olduğunu öğrendi. Sekiz ay boyunca, retroviral ilaçlar ve devlet hastanelerinde sağlık muayenesini de içeren tedaviye erişebildi. Ancak Nisan 2024’te, yeni reçete yazdırmak için hastaneye kontrole gittiğinde sosyal güvenliğinin aktif olmadığı ve Kumkapı Göç İdaresi Müdürlüğü’ne gitmesi gerektiği söylendi. Müdürlüğe gitti ve ardından İstanbul’daki Arnavutköy Geri Gönderme Merkezi’nde idari gözetime alındı.

Nisan ile Temmuz 2024 arasında Ahmad Aabo’ya hastalığını kontrol altında tutan ilaçlar verilmedi. Gözetim altındayken tecrit edildi ve bildirdiğine göre koğuşunun kapısından yemek atılarak ve cinsel yönelimi ve HIV statüsü nedeniyle sözlü olarak taciz edilerek zalimane, insanlık dışı ve alçaltıcı muameleye maruz bırakıldı. Temmuz 2024’te, kendi çabaları sonucunda hastaneye sevk edildi ve viral yükünü kontrol altına alan ilaçlarını aldı. Ekim 2024’te hakkındaki sınır dışı kararı iptal edildi ve G-78 tahdit kodu kaldırıldı. Bunun üzerine idari gözetimden serbest bırakıldı ve geçici koruma statüsüne tekrar başvurmak üzere Kumkapı Göç İdaresi Müdürlüğü’ne gitmesi söylendi. Ancak Aralık 2024’te başvurusu “kamu düzeni ve güvenliğine tehdit” gibi muğlak gerekçelerle reddedildi. Ahmad Aabo’nun geçici koruma statüsünün iade edilmemesi kararına ilişkin yürütmenin durdurulması talebiyle yapılan başvurular Ocak ve Haziran 2025’te reddedildi. Aabo’nun kararın iptali için açtığı dava İstanbul 1. İdare Mahkemesi’nde henüz sonuçlanmadı.      

2014 yılından bu yana, Türkiye’de koruma arayan Suriyeliler geçici koruma kapsamında sığınmacı olarak kayıtlıdır ve bu statü onlara Geçici Koruma Yönetmeliği kapsamında sağlık, eğitim ve sosyal hizmetler gibi hizmetlere erişim ve çalışma hakkı sağlamaktadır. Yönetmeliğin 12. maddesi, geçici korumanın kaldırılabileceği durumları tanımlamaktadır ve bunların hiçbirinde bulaşıcı hastalık bulunmamaktadır. Ayrıca Türkiye, Uluslararası Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi'ni onaylamıştır, bu da ayrım gözetmeksizin herkesin sağlık hakkına erişimini sağlamakla yükümlü olduğu anlamına gelmektedir.