3. Havalimanı İşçileri Davası

İstanbul Havalimanı inşaatında çalışan işçilerin şantiyedeki iş cinayetleri, çalışma koşullarının kötülüğü, maaş ödemelerindeki sorunlar, yatakhane ve yemekhanelerdeki temizlik sorunları nedeniyle 14 Eylül 2018'de başlattığı protestoya biber gazıyla müdahale edildi. Ertesi gün sabaha karşı işçilerin kaldkları koğuşlara güvenlik güçlerince baskın düzenlendi. Gözaltına alınan 543 işçinin 30'u tutuklandı.

Arka Plan Bilgisi

3. Havalimanı inşaatı devam ederken, 14 Eylül 2018 tarihinde, inşaatta çalışan işçiler, iş cinayetleri, çalışma şartlarının ağırlığı, maaşların zamanında veya hiç ödenmemsi, yatakhane yemekhanelerde ciddi temizlik sorunları nedeniyle bir eylem başlattı. Bu eyleme polis ve jandarma biber gazıyla müdahalede bulundu.

İşçiler tarafından hazırlanan 15 maddeden oluşan talep listesinde de bu sorunların çözümü yanında, işçi ve formenlerin aynı yemekhanede yemek yemeleri, işçi kıyafetlerinin verilmesi, eyleme katılan işçilerin işten atılmaması gibi talepler yer aldı ancak bu talepler kabul edilmedi.

15 Eylül 2018 günü, Jandarma, işçilerin kaldıkları koğuşlara sabaha karşı, kapıları kırarak bir baskın düzenledi ve İnşaat-İş Sendikası’nın verilerine göre, 543 işçi gözaltına alındı.

Gözaltına alınan işçilerden 24’ü tutuklandı, ancak bu sayı daha sonraki tutuklamalarla birlikte 30 kişiyi buldu.

Gaziosmanpaşa Cumhuriyet Başsavcılığı, Terör, Kaçakçılık, Ekonomik ve Örgütlü Suçlar Soruşturma Bürosu tarafından hazırlanan iddianamede 61 kişi hakkında, tümü için ayrı ayrı “Görevi Yaptırmamak İçin Direnme”, “İş ve Çalışma Hürriyetinin İhlali”, “Kamu Malına Zarar Verme”, “Toplantı ve Yürüyüşlere Silah veya 23.Mad. Belirtilen Aletlerle Katılma” ve “Mala Zarar Verme” suçları kapsamında cezalandırma talep edildi.

İddianamedeki 61 şüpheli arasında, havalimanı inşaatında çalışan işçilerle birlikte, Disk Dev Yapı İnşaat Sendikası Genel Başkanı, Sözcüsü ve Örgütlenme Sorumlusu gibi kişiler de yer aldı.

İddianamede; güvenlik kameraları ve video görüntüleri, Whatsapp yazışmaları ve olay tutanakları atılı suça delil olarak gösterildi.

Bu deliller ile hazırlanan iddianamede;

  • yaklaşık olarak 2000 kişilik bir grubun, 14 Eylül 2018 günü 3. Havalimanı şantiyesi sahası içerisinde, çalışma şartları bahanesiyle toplandıkları,
  • bu eylem sırasında şüphelilerin aktif olarak gösteri yürüyüşlerinde yer aldıkları, kalabalığı yönlendirdikleri, orada bulunan işçileri eyleme katılmaya zorladıkları,
  • iş sahasında kendilerine müdahale etmeye çalışan askeri araca baret ve sopa atmak suretiyle zarar verdikleri, kendilerine müdahale etmeye çalışan kolluk güçlerine aktif şekilde direndikleri, video görüntülerinde jandarma aracının önüne geçerek müdahaleyi engellemeye çalıştıkları,
  • ayrıca 3.Havalimanı şantiyesi Akpınar Kampı çevresinde bulunan tel örgüleri yıkarak, şantiyede bulunan prefabrik yapıları tahrip ederek, yangın söndürme tüplerini boşaltarak ve etrafa sıkarak zarar verdikleri,
  • yine şüphelilerin eylemleri sırasında müştekilere ait araca zarar verdikleri,
  • jandarmanın müdahalesini engellemek amacıyla yol ortasında ateş yaktıkları, şantiyede bulunan beton blokları yola doğru devirdikleri, kolluk ekiplerinin şüphelilerin tespiti amacıyla yatakhaneye girdikleri sırada yine slogan atmak suretiyle kolluk kuvvetinin müdahalesine engel olmaya çalıştıkları,
  • tüm şüphelilerin organize olmak amacıyla "Whatsapp" grubu oluşturdukları, bu Whatsapp grubunda birbirlerini yönlendirdikleri ve bu grubun adını da "GRUP DİRENİŞ" olarak belirledikleri

aktarıldıktan sonra, tüm şüpheliler bakımından bu eylemlerin hangilerine katılım gösterildiği yönünde tespitlere yer veriliyor. Bu doğrultuda örneğin adı geçen Whatsapp grubunda kayıtlı olmak dahi, tüm suçlar bakımından delil niteliğinde kabul ediliyor.

Hazırlanan iddianame, Gaziosmanpaşa 14. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi. Davanın ilk duruşması, 5 Aralık 2018 günü görülecek.

3. Havalimanı İşçileri Davası - İlk Duruşmanın Ardından

1. Duruşma

Davanın ilk duruşması 5 Aralık 2019 günü, Gaziosmanpaşa 14. Asliye Ceza Mahkemesi'nde görüldü.

Duruşma salon yetersizliği nedeniyle, Adliye'nin personel yemekhanesinde gerçekleşti. Duruşmayı izlemek üzere milletvekilleri, sendika temsilcileri, Baro temsilcileri ve basın hazır bulundu.

Duruşmada sanık işçilerin ifadelerine geçilmeden önce, sanık avukatları iddianamedeki hukuka aykırılık ve eksikleri ortaya koyan bir açıklama yaparak, derhal beraat talebinde bulundular.

Sanıklar ise ifadelerinde; havalimanı inşaatındaki ağır çalışma koşullarını, ödenmeyen ücretleri, izinlerin kullandırılmadığını, sürekli olarak zorunlu fazla mesai ile çalıştırıldıklarını, iş kazalarını ve iş cinayetlerini aktararak, davaya konu edilen ve 31 işçinin tutuklanmasına gerekçe gösterilen eylemin nedenlerini anlattılar. 

Mahkeme ara kararında, ifadesi alınamayan tek tutuklu sanık hariç, 30 sanığın yurt dışı çıkış yasağı ve haftada bir gün imza karşılığı adli kontrol tebdirleriyle tahliye edilmesine karar verdi.

Bir sonraki duruşma 20 Mart 2019 günü görülecek. 

 

2. Duruşma

Davanın ikinci duruşması 20 Mart 2019 günü, Gaziosmanpaşa Adliyesi 14. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü.

Duruşmada, davanın açılmasından sonraki tarihte hazırlanan ve dava ile birleştirilen ikinci iddianamede yer alan sanıkların ilk savunmaları alındı.

Dinlenen bu ikinci gruptaki sanık işçiler de ilk duruşmada savunmalarını sunan işçiler ile aynı yönde; çalışma koşullarının kötülüğü, ağır hijyen sorunları, yasal hakların kullandırılmaması, ücretlerin ödenmemesi gibi bir dizi hak ihlaline karşı tepki amacıyla eyleme katıldıklarını, ihlallerin dayanılmaz boyuta ulaşması karşısında sendikal haklarını kullandıklarını aktardılar.

Avukatlar da yine ilk duruşmadaki gibi, iddianamede ne suçların ne de delillerin kişilerle ilişkilendirilmediği, bireyselleştirilmediği, bu haliyle de torba bir şekilde hazırlanmış yasa ve usule aykırı bir iddianame olduğunu belirterek sanıkların derhal beraatına karar verilmesini talep ettiler.

Bu sırada avukatların talebiyle tüm sanıklara sorulan soru üzerine, işçilerin hepsi kolluktaki ifadeleri sırasında avukat huzurunda savunma yapma haklarının kendilerine hatırlatılmadığını, baskı ve şiddet gördüklerini ve avukatlar ile görüştürülmediklerini beyan etti.

Devamında, tüm sanıklar, her biri hakkında uygulanan haftada 2 gün imza karşılığı adli kontrol tedbirinin iş bulmalarını imkânsız kıldığını, geçimlerini sağlayamadıklarını belirterek tedbirin kaldırılmasını talep etti. Aynı şekilde yurt dışı çıkış yasağının da bazı sanık işçilerin yurt dışında çalışma imkanlarının olduğu belirtilerek kaldırılması talep edildi.

Mahkeme, ara kararında imza karşılığı adli kontrol ve yurtdışı çıkış yasaklarının kaldırılmasına karar verdi.

Bir sonraki duruşma 26 Haziran 2019 günü görülecek.

3. Duruşma

Davanın üçüncü duruşması 26 Haziran günü görüldü.

Duruşma salonunun küçük olması nedeniyle izleyiciler duruşma salonunda yer bulmakta zorlandı.

Duruşmada, darp edildiğine yönelik bir iddiası olan müşteki ve dosyada tanık olarak bulunan jandarma uzman erbaş dinlendi. Ancak müştekinin darp raporu olmadığı ve bu iddiasına yönelik kimlik tespitinde bulunamadığı görüldü.

Yine avukatlar ve hâkim arasında, beyanların zapta geçirilmemesi üzerine tarafsızlık tartışması yaşandı.

Mahkeme beyanların alınmasının ardından ara kararını açıklayarak, duruşmayı 27 Kasım gününe erteledi.

13. Duruşma

İstanbul Havalimanı inşaatındaki çalışma koşullarını protesto eden 61 kişinin Gaziosmanpaşa 14. Asliye Ceza Mahkemesi’nde yargılandığı davanın 13. duruşması 24 Kasım 2022’de görüldü.

Aralarında işçilerle birlikte DİSK Dev Yapı İş Sendikası Genel Başkanı, sözcüsü ve örgütlenme sorumlusunun, İnşaat-İş’in dört üyesi ve bir uzmanının ve Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı’nın şoförünün bulunduğu hak sahipleri, “görevi yaptırmamak için direnme”, “iş ve çalışma hürriyetinin ihlali”, “kamu malına zarar verme”, “toplantı ve yürüyüşlere silah veya 23. maddede belirtilen aletlerle katılma” ve “mala zarar verme”  suçlamalarıyla yargılanıyor.

Yargılama
Hakim, yargılanan iki hak sahibine ek savunma vermeleri için ulaşılamadığını ve yazıların iade edildiğini ifade etti.

Savunma avukatlarından Yıldız İmrek, mahkemeye tanıklarını bildireceklerini söyledi. Avukat Mürsel Ünder “uzlaştırma raporu”na ilişkin beyanda bulunacaklarını söyledi.

Hakim, davaya katılanların; “mala zarar verme” iddiasıyla yapılan soruşturma ve kovuşturmalarda tarafların uzlaşmasıyla yargılamaya son verilmesi anlamına gelen “edimde uzlaşım” talebinde bulunmuş olduklarını söyledi. Tebligatların sayısının fazlalığı nedeniyle evrakı kendisinin de ayıklayamadığını belirtti.  Ek savunması alınamayan sanıklar hakkında ifadeleri alınarak serbest bırakılmak üzere yakalama kararı verildiğini ifade etti.

Hakim, yargılanan hak sahiplerine isnat edilen “görevi yaptırmamak için direnme” suçu açısından suçun mağdur veya müştekilerinin kimler olduğunun (kolluk personeli) tespiti için ilgili kolluk birimine müzekkere yazılarak bu kişilerin açık kimlik, adres ve görev yeri bilgilerinin tespitinin istenmesine karar verdi.

Bir sonraki duruşma 6 Nisan 2023 saat 11.00’de görülecek.