Uluslararası Af Örgütü ile diğer 34 örgüt yayımladıkları ortak mektupta, Brezilya hükümeti ile Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) arasında, BM İklim Değişikliği 30. Taraflar Konferansı’nın (COP30) 10-21 Kasım 2025 tarihlerinde Belem’de yapılmasına ilişkin anlaşmanın yayımlanmasını memnuniyetle karşıladıklarını ifade etti.

Uluslararası Af Örgütü İklim Adaleti Politika Danışmanı Ann Harrison konu hakkındaki açıklamasında, “COP30 anlaşmasının UNFCCC’nin internet sitesinde yayımlanmasıyla, sivil toplumun, BM’nin önemli iklim konferansı öncesinde ev sahibi ülke anlaşmalarında şeffaflığın sağlanmasına yönelik çabaları sonuç vermiş oldu. Sivil toplumun önceki yıllarda yayımladığı birçok tavsiyenin uygulandığını görmekten memnuniyet duyuyoruz ve UNFCCC’yi gelecekteki ev sahibi ülke anlaşmalarında da bu tavsiyelere uymaya çağırıyoruz” dedi. Harrison, sözlerini şöyle sürdürdü:

“COP30 ev sahibi ülke anlaşmasının, tüm katılımcıların insan haklarını koruma ve toplantıların tüm yönleriyle ayrımcılıktan uzak, kapsayıcı bir şekilde planlanmasını ve düzenlenmesini sağlama taahhüdünü içermesi istenebilir.

Ancak anlaşma, Brezilya’nın Mavi Bölge önünde, Brezilya vatandaşı olsun veya olmasın, COP30 da dahil çeşitli konulardaki fikirlerini ifade etmek isteyen kişilerin ifade ve barışçıl toplanma özgürlüğü haklarını gözetmek, korumak ve gereğini yerine getirmekle ilgili verdiği açık bir güvence içermiyor.”

Uluslararası Af Örgütü aynı zamanda, görünüşe göre sponsorluk maddelerinin zayıflatılarak, faaliyetleri UNFCCC’nin ve Paris İklim Anlaşması’nın hedeflerine zarar veren fosil yakıt ve diğer şirketlere başkanlığı haksız şekilde etkileme imkânı tanıyabileceği konusunda da kaygı duymaktadır. COP30 kapsamındaki tüm sponsorluk ve ortaklıklar derhal kamuoyuna açıklanmalıdır.

UNFCCC Sekreterliği acilen, gelecekteki ev sahibi ülke anlaşmalarında da geçerli olmak üzere çıkar çatışması politikasını da içeren hesap verebilirlik çerçevesini uygulamaya koymalıdır.

Uluslararası Af Örgütü ayrıca yetkilileri, COP30 anlaşmasındaki uygun maliyet maddesine rağmen (Madde 7), çoğu sivil toplum örgütü, gözlemci örgüt ve yerli halkların temsilcileri açısından hâlâ karşılanamaz olan ve dolayısıyla katılımlarını riske atan, Belem’deki konaklama ücretleri sorununu gidermeye çağırmaktadır.

Arka Plan

Taraflar Konferansına Ev Sahibi Ülke Anlaşması (HCA), UNFCCC ile ev sahibi ülke yetkilileri arasında yapılan, yerel yasaların ötesinde geçerliliğe sahip tüm muafiyetler ve ayrıcalıklar da dahil konferansın düzenlenmesine ilişkin şartları belirleyen yasal bir anlaşmadır. Anlaşma, normalde konferanstan aylar önce tamamlanır. Sivil toplum uzun yıllardır taslak metne dair yorum yapma fırsatının sağlanmasını ve HCA’nın, COP kapsamında sivil alanın ne ölçüde korunduğunu değerlendirmek üzere incelenebilmesi için imzalandıktan hemen sonra kamuoyunun erişimine açılmasını talep etmektedir.

Uluslararası Af Örgütü daha önce, ev sahibi ülke anlaşmalarıyla ilgili şeffaflık eksikliğini ve insan hakları korumalarındaki yetersizlikleri belgeledi. COP29 anlaşması hiçbir zaman kamuoyuna açıklanmadı. COP30 anlaşmasıyla ilgili 35 örgüt tarafından imzalanan ortak mektuba buradan ulaşılabilir.