Uluslararası Af Örgütü, 15-16 Kasım’da Antalya'da gerçekleşecek olan G-20 zirvesi öncesi mültecilerin durumuyla ilgili bir açıklama yayımladı. Açıklamada dünyanın en zengin ülkelerinin 'şok edici hareketsizlik durumlarının sona erdirilmesi çağrısında bulunuldu. Açıklamada zirveye katılan ülkelerin "giderek artan küresel mülteci krizine karşı, dünya çapında en hassas durumdaki 1.15 milyon mültecinin yeniden yerleştirilmesi için somut bir plan önererek, insani ihtiyaçları tam olarak finanse edilmiş koordineli bir tepkiye öncülük etmeli" denildi.

Şu ana kadar G-20 üyesi ülkeler, Suriye'den yaklaşık 140 bin mültecinin yeniden yerleştirilmesi taahhüdünde bulundu. Ancak bu rakam ihtiyaç duyulanın hayli altında. Geçen sene G-20 ülkeleri ihtiyaç duyan mültecilerin ancak onda birine yeniden yerleştirme yerleri teklifinde bulunmuştu.

Konuyla ilgili açıklama yapan Uluslararası Af Örgütü Küresel Çalışmalar Direktörü Audrey Gaughran, "Küresel mülteci krizinin yıkıcılığı gözlerinin önüne serilene kadar dünya liderleri bir kenarda oturmaya devam etti. Daha da kötüsü, bazı durumlarda bu ülkeler güvenlik arayan mültecileri engelleyerek etkin bir şekilde yaşadıkları acılara katkıda bulunuyor" dedi.

Gaughran sözlerine şöyle devam etti:

"Dünyanın en zengin ülkelerinin bazıları Antalya'da bir araya geldiğinde, en hassas durumdaki milyonlarca mültecinin ızdıraplarına son vermek amacıyla, somut ve anlamlı yollar bulmak için güçlerini birleştirme fırsatını heba etmemelidir. Diğer zirvelerde bu fırsatı tepen G-20 ülkeleri, bu sefer zirveyi cesur  adımlar için bir sıçrama tahtası olarak kullanarak değerini kanıtlama şansına sahiptir."

Uluslararası Af Örgütü G-20 üyelerini, yardımlardaki ciddi kesintiler ve eksiklikler nedeniyle çile çeken milyonlarca mülteciye insani yardım için mali desteklerini büyük ölçüde arttırma çağrısında da bulundu. Kasım itibariyle, Suriye'nin mülteci krizi için BM insani çağrısının sadece yüzde 50'si fonlanmıştı.

Suriyeli mültecilere başlıca ev sahipliği yapan ülkeler ile G-20’nin güçlü ülkelerinin çelişkisi ise çarpıcı boyutlarda. 1.9 trilyon dolarlık gayrisafi milli gelire sahip Rusya hiçbir Suriyeli mülteciyi yeniden yerleştirmezken, 44 milyar dolarlık gayrisafi milli gelire sahip Lübnan an itibariyle kişi başı en fazla sayıda mülteciye ev sahipliği yapan ülke.

Gaughran'ın açıklaması şöyle devam etti: "Şimdiye kadar en fazla odaklanılan konu Avrupa'nın bu krize tepki vermemesi oldu. Bu zirve diğer G-20 uluslarını uluslararası meselelerde öncü bir rol oynamakla gelen sorumluluğu yüklenmeye hazır olduklarını gösterme fırsatıdır."

"Almanya ve Türkiye gibi ülkeler küresel mülteci krizine tepki vermede çok önemli bir rol oynarken, ve Kanada 25 bin Suriyeli mülteciyi yeniden yerleştirme taahhüdü vermişken, Rusya ve Suudi Arabistan acımasız çatışmalardan ve zulümden kaçan insanlara şok edici düzeyde az merhamet göstermiştir. Ülkeler için bu gidişatı değiştirmek ve ahlaki davranmak için çok geç değildir."

"Suriye krizi bu başarısızlığı örneklemektedir. G-20 liderleri an itibariyle dünyada diğer ülkelerden daha çok sayıda, iki milyondan fazla mülteciye ev sahipliği yapan bir ülkede toplanacaklarını göz ardı edemezler. Yardım tedarik etmekteki başarısızlıkları, dünyanın en zengin ülkelerinin bazılarının sorumluluktan tam olarak kaçtığının şok edici örneğidir."

"Lüks ve yüksek güvenlikli G-20 zirve toplantısından sadece birkaç yüz kilometre ötede, binlerce kadın, erkek ve çocuk her gün güvenliğe ulaşmak için derme çatma botlarla Avrupa kıyılarında hayatlarını riske atmaktadır."

"Böyle bir krizin ortasında, mültecilerin yeniden yerleştirilmesi için tam olarak fonlanmış insani ihtiyaçları ve açık, zamanı belirli taahhütleri içeren somut bir plandan başka herhangi bir şey, utanç verici bir başarısızlık sayılacaktır."

Arkaplan

Suriyeli mültecilerin yüzde 10'u - yaklaşık 400 bin kişi - bilhassa en hassas durumdadır ve yeniden yerleştirme ihtiyaçları bulunmaktadır. Şu ana kadar dünya çapında ülkeler Suriye'den mülteciler için ihtiyaç duyulan yeniden yerleştirme yerlerinin sadece dörtte biri için taahhütte bulunmuştur. Taahhüt edilen yerlerden karşılananların sayısı ise daha da azdır.

Geçtiğimiz aylarda Uluslararası Af Örgütü pek çok G-20 üyesi hükümetin küresel mülteci krizine tepkide utanç verici başarısızlıklarını belgelemiştir, geçtiğimiz senenin G-20 ev sahibi Avustralya için en mahkum edici delil, yetkililerinin mültecilerle dolu gemilerin kıyılarından geri döndürülmesi için kaçakçılara rüşvet vermiş olabilme ihtimalidir.

Küresel olarak mültecilerin yüzde 86'sına gelişmekte olan ülkeler ev sahipliği yapmaktadır. Suriye'den kaçan mültecilerin yüzde 95'ine ev sahipliği yapan beş büyük ülke ise Türkiye, Lübnan, Ürdün, Irak ve Mısır'dır.