Cumhurbaşkanı'nın Önerdiği İnternet Yasası Değişiklikleri Hakkında Görüşümüz
Uluslararası Af Örgütü önceki gün mecliste kabul edilen internet yasası değişikliklerini olumlu karşılamaktadır. En son değişiklikler, 5 Şubat'ta Meclis'ten geçen ve 18 Şubat'ta Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından onaylanan internet yasasında endişe yaratan iki konu ile ilgiliydi.
Uluslararası Af Örgütü daha önceden, 5 Şubat'ta Meclis tarafından onaylanan ve Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün onayına sunulan internet yasası değişikliklerinin, ifade özgürlüğü ve özel hayatın gizliliği haklarını ihlal edeceği yönündeki endişelerini dile getirmişti.
Uluslararası Af Örgütü'nün ulaştığı bilgilere göre, Cumhurbaşkanı Gül'ün tavsiyesi doğrultusunda yasada yapılan ve Meclis tarafından onaylanan değişiklikler, özel hayatın gizliliği hakkı temelinde, internet içeriğine idari kararla erişimin engellenmesini otomatik olarak mahkeme onayına tabi hale getirmektedir. Mahkemeden bu engelleme kararının sürmesi yönünde 48 saat içerisinde nihai bir karar çıkmaması durumunda, engelleme ortadan kalkmaktadır.
Gül'ün tavsiyesi üzerine yapılan söz konusu değişiklikler, engelleme kararları ile ilgili yargısal denetimi güvence altına alıyor ve ifade özgürlükleri ihlal edilmiş bireylerin engelleme kararlarını hukuksal yollara başvurarak temyiz etme yükünü taşımak zorunda kalmamalarına imkan sağlıyor.
Uluslararası Af Örgütü aynı zamanda 5 Şubat'ta yapılan değişikliğin, internet servis sağlayıcıları ve yer sağlayıcılarının bireylerin veri trafiği kayıtlarını, herhangi bir açıklama ya da bildirim yapmaksızın, talep üzerine yetkililere açıklamasını gerektirdiğinin de farkındadır. Önceki gün yapılan değişiklikler uyarınca ise veri trafiği kayıtları talebi bir mahkeme emri ile onaylanmalı ve sadece cezai soruşturma için gerekli olması koşuluyla yapılabilmektedir.
Uluslararası Af Örgütü önceki gün onaylanan değişikliklerin anlamlı düzeltmeler olduğu ve internet yasasının ifade özgürlüğü hakkı ile özel yaşamın gizliliği hakkını ihlal edecek şekilde uygulanacağı endişelerini bir şekilde gidermek için yapıldığı kanısındadır. Yine de, Uluslararası Af Örgütü, yasanın 5 Şubat'ta onaylanan ilk hâlindeki diğer zarar verici maddelerin, uluslararası hukuka uygun şekilde düzeltilmemiş olduğunu bir kez daha vurgulamaktadır.
Değişikliğe uğramamış olan hükümler, URL'lerin engellenmesine olanak vermektedir. Uluslararası Af Örgütü bu hükmün, ifade özgürlüğünü ihlal edecek şekilde bireysel hesapları ya da sosyal medyada yazılanları engellemek için kullanılacağından hala endişe duymaktadır.
Daha açık şekilde ifade edilecek olursa, Uluslararası Af Örgütü, 5 Şubat'ta onaylanan yasanın, muğlak ve geniş ifade tarzı nedeniyle hem idari mercilerin hem yargının keyfi uygulamalarına açık hale geleceğinden endişe duymaktadır.
Uluslararası Af Örgütü'nün, internet yasasının 2007'de kabul edilmesinden bu yana, adil olmayan bir şekilde ifade özgürlüğünü kısıtladığı konusundaki kaygıları hala sürmektedir. Şubat ayında gerçekleşen değişiklikler yasayı daha da kısıtlayıcı ve ihlale açık hale getirmiştir.
Uluslararası Af Örgütü yasanın uygulanmasını izleyecek ve ifade özgürlüğü hakkı noktasında uluslararası standartlarla uyumlu hale gelene kadar değiştirilmesi çağrısına devam edecektir.
Basın Açıklamaları
- Türkiye: ‘Etki ajanı’ yasası olarak bilinen yasa teklifi sivil topluma yönelik bir saldırıdır ve reddedilmelidir
- Türkiye: Osman Kavala haksız tutukluluğunun yedinci yıldönümünde, “gerçekten özgürlüğü teneffüs edebileceğime inanıyorum” diyor
- Uluslararası Af Örgütü, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ’ye (TUSAŞ) yönelik silahlı saldırıyı kınamaktadır
- Ortak Açıklama: Türk Ceza Kanununda değişiklik öngören ve sivil toplumu tehdit eden aşırı geniş ve muğlak yeni yasa teklifi reddedilmelidir
- Türkiye: Şebnem Korur Fincancı’ya yönelik yargının kötüye kullanılmasına dayalı kovuşturmalar sona ermeli
- Küresel: Elektrikli araç endüstrisindeki yeni insan hakları sıralaması ağırdan alanları ortaya koyuyor
- İsrail/İşgal Altındaki Filistin Toprağı: İsrail Kuzey Gazze’deki son ‘tahliye’ emirlerini iptal etmeli ve acilen engelsiz insani yardım erişimine izin vermeli
- Lübnan/İsrail: İsrail’in sivillere yönelik tahliye ‘uyarıları’ yanıltıcı ve yetersiz