Uluslararası Af Örgütü Avrupa Enstitüleri Ofisi Direktörü Eve Geddie, Avrupa Birliği’nin İsrail’in AB-İsrail Ortaklık Anlaşması uyarınca uluslararası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerine uygunluğunu gözden geçirme kararına ilişkin açıklamasında, şunları kaydetti:

“Bu, olumlu bir ilk adım olsa da feci derecede geç geldi. Gazze’de son 19 ayda yaşanan insani acılar akıl almaz boyutlara ulaştı. İsrail Gazze’de tüyler ürpertici bir cezasızlıkla soykırım işliyor.

AB’nin eylemsizliğinden cesaret alan ve hatta bazı AB devletleri tarafından desteklenen İsrail liderleri böylelikle soykırım hedeflerini açıkça ortaya koydu. AB’nin İsrail’e yönelik gayriresmi taviz politikası, üye devletlerin yükümlülüklerine aykırıdır ve tarih kayıtlarında sonsuza dek yargılanacaktır.

Kaybedecek vakit yok; her gecikme Gazze’de insan hayatına mâl oluyor. AB ve üye devletleri, soykırım ve uluslararası hukuka yönelik diğer ağır ihlallerin işlenmesinde rol oynayabilecek ticareti ve yatırımları yasaklamalıdır.”

“AB, İsrail yerleşimleriyle her türlü ticareti askıya almalı, İsrail’e silah transfer eden üye devletler de bu transferleri durdurmalıdır. AB üye devletlerinin soykırımı önleme ve soykırımda suç ortağı olmaktan kaçınma yükümlülüklerine uymaları için bu adımlar kritik önemdedir” diyen Geddie, sözlerini şöyle sonlandırdı:

“Riskler çok büyük. AB bir blok olarak bu yükümlüklere uymakta yetersiz kalır ve kendisini açık yasal yükümlülüklerinden korumaya kalkarsa, üye devletler uluslararası hukuk ihlallerinde rol oynayabilecek her türlü işbirliğini tek taraflı olarak askıya almalıdır. Uluslararası Af Örgütü şimdi, kanıtları ve uluslararası standartları göz önüne alan anlamlı bir gözden geçirme süreci için baskı yapacak.”

Arka Plan

20 Mayıs 2025 tarihinde, 17 üye devlet tarafından desteklenen talep üzerine harekete geçen Avrupa Komisyonu, İsrail’in AB-İsrail Ortaklık Anlaşması’nın 2. maddesi uyarınca insan haklarına ve demokratik ilkelere saygı gösterme yükümlülüğünü ihlal edip etmediğini belirlemek üzere geç de olsa bir değerlendirme yapmayı kararlaştırdı.

Uluslararası Af Örgütü uzun bir zamandır AB liderlerini, Uluslararası Adalet Divanı’nın 19 Temmuz 2024 tarihinde yayımladığı tavsiye görüşünün ortaya koyduğu üzere, İsrail’in İşgal Altındaki Filistin Toprağı’ndaki hukuksuz işgalinin sürdürülmesine katkıda bulunan ticareti ve yatırımları önleme ve uluslararası hukuk suçlarının işlenmesine yardım veya destek sağlamaktan kaçınma yükümlülükleri doğrultusunda Ortaklık Anlaşması’nı gözden geçirmeye çağırmaktadır.