• 60’tan fazla ülkede 300’ün üzerinde sivil toplum örgütü uluslararası bir soruşturma mekanizmasının kurulması için çağrı yaptı.

Uluslararası Af Örgütü’nün de aralarında bulunduğu 321 sivil toplum örgütü Birleşmiş Milletler’e hitaben bir açık mektup yayımlayarak, Çin hükümetinin insan hakları ihlallerini soruşturmak üzere acilen bağımsız uluslararası bir mekanizma kurulması gerektiğini belirtti. Azerbaycan’dan Zambiya’ya, Fas’tan Malezya’ya, Vietnam’dan Venezuela’ya kadar dünyanın dört bir yanında 60’tan fazla ülkedeki sivil toplum grupları çağrıya katıldı.

Açık mektubun imzacıları; Hong Kong, Tibet ve Sincan da dahil Çin’in çeşitli bölgelerinde giderek artan insan hakları ihlallerinin ele alınması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, insan hakları savunucularının hedef alınması, küresel sansür ve gözetim pratikleri ve hakları göz ardı ederek çevresel bozulmaya yol açan kalkınma planları da dahil olmak üzere Çin’in tüm dünyada işlediği hak ihlallerinin etkilerine dikkat çekildi. 

İnsan Hakları İzleme Örgütü Cenevre Direktörü John Fisher konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Sivil toplum örgütlerinden oluşan bu küresel koalisyon, 50 BM uzmanı ve onlarca hükümet, Çin’in BM İnsan Hakları Konseyi’ndeki cezasızlığına son verilmesini talep ediyor. BM, hak ihlalleri nedeniyle Çin’den hesap sorulmasını isteyen ve gittikçe büyüyen seslere cevap vermelidir” dedi.

Ortak açıklamada bir araya gelen sivil toplum örgütleri, 2020’nin Haziran ayında 50’nin üzerinde BM uzmanının Çin yetkililerin ağır insan hakkı ihalelerine yer verdikleri benzeri görülmemiş açıklamasında yer alan “Çin’de temel özgürlüklerin korunması için kararlı tedbirlerin alınması” talebini yineliyor.

Uluslararası İnsan Hakları Servisi Brüksel Sorumlusu Sarah Brooks, “Çin’in insan haklarını hafife alması artık yalnızca Çin vatandaşlarını etkilemiyor; diktatörlere ve uluslararası standartları yeniden yazma çabalarına verdiği destek, insan haklarını savunma mücadelesini de her zamankinden daha zor hale getiriyor. Bu ortak açıklama, dünyanın dört bir yanında kendi toplulukları için mücadele eden sivil toplum örgütlerini ilk kez ortak bir amaç etrafında birleştirdi” dedi.

Sivil toplum örgütleri yayımladıkları açık mektupta, onarım talep etmek için BM mekanizmalarını kullanan Çinli aktivistlere zulmeden ve tüm dünyadaki ağır insan hakları ihlallerini ve uluslararası suçları soruşturmaya yönelik girişimlere karşı çıkan Çin’in, böylelikle BM İnsan Hakları Konseyi’nin yetkisine zarar vermeye çalıştığına dikkat çekti. Çin, insan hakları sicilinin BM tarafından “ağır müdahale” olarak değerlendirilmesine her zamanki gibi karşı çıkıyor.

Çinli İnsan Hakları Savunucuları (Chinese Human Rights Defenders) Direktörü Renee Xia şunları söyledi: “Çin, hak savunucularına BM’nin insan hakları çalışmalarıyla iş birliği yaptıkları için sistematik olarak zulmetti. Hak savunucuları işkence ve zorla kaybetmeye maruz bırakıldı, hapsedildi ve avukatların ruhsatlarına el konuldu. BM sistemi artık bu muameleye hoşgörü göstermemeli.”

Sivil toplum örgütleri, BM uzmanlarının, Çin hükümetinin ihlallerini değerlendirmek üzere BM İnsan Hakları Konseyi’nde özel oturum düzenlenmesi ve Çin’e odaklanan tarafsız ve bağımsız bir BM mekanizması kurulmasına yönelik çağrılarını destekliyor. İmzacı örgütler aynı zamanda BM Genel Sekreteri’ni ve İnsan Hakları Yüksek Komiseri’ni, Çin’in kapsamlı hak ihlallerini kamuoyuna açık bir şekilde değerlendirmek üzere sorumluluk almaya davet ediyor.

“Uluslararası toplum, Çin yetkililerinin Çin’de ve yurt dışında insan haklarını ihlal etmesine daha fazla seyirci kalamaz” diyen Uluslararası Af Örgütü Doğu ve Güney Asya Direktör Yardımcısı Joshua Rosenzweig, sözlerini şöyle sonlandırdı: “Hemen şimdi kararlı adımlar atılmazsa her şey daha kötüye gidecek. BM üyesi ülkeler acilen iş birliği yapmalı ve Pekin’in işlediği ihlallerin resmen takip edilmesini ve bu ihlallere somut bir şekilde karşı çıkılmasını sağlamalıdır. Hiçbir devlet, hukukun üzerinde değildir.”