Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin bugün verdiği kararda, muhalefet partisi lideri Selahattin Demirtaş’ın uzun süren tutukluluğunun siyasi gerekçelerle olduğu ve aynı zamanda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Madde 5(3) ile 18’i ihlal ettiği; ayrıca “Siyasi tartışma özgürlüğünü ve çoğulculuğu bastırdığı” belirtildi.

Kararı değerlendiren Uluslararası Af Örgütü Türkiye Strateji ve Araştırma Yöneticisi Andrew Gardner, “Avrupa’nın en yüksek mahkemesi tarafından verilen bu kararın, sivil toplum aktörlerinin sürekli uydurulmuş suçlamalarla ve uzun sürelerle tutuklu yargılanmalara maruz kaldığı ülkeye çok daha geniş etkileri olmalı. Bu karar, Türkiye’de aksayan hukuk sistemine yönelik tehlikeli ve hukuka aykırı siyasi gerekçelerin etkilerini ortaya koyuyor. Tam da bu nedenle düşüncelerin ifade edilmesi ve siyasi muhalefet, mahkemeler aracılığıyla cezalandırılıyor” dedi. Gardner, şöyle devam etti:

“Türkiye, Avrupa Konseyi’ne üye bir devlet olarak Mahkeme’nin kararlarıyla bağlıdır. Yetkililer Mahkeme’nin kararını uygulamalı ve Selahattin Demirtaş’ın uzun ve hukuka aykırı tutukluluğuna derhal son vermelidir.”

Arka Plan

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin bugün verdiği kararda ilk defa Türkiye’nin madde 18’i (haklara getirilecek kısıtlamaların sınırlanması) ihlal ettiğine karar verildi. Mahkeme, Türkiye’nin Madde 5(3)’ü (makul süre içinde yargılanma) ihlal ettiği kararına bağlı olarak bu sonuca ulaştı. Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) eski eş genel başkanı Selahattin Demirtaş, iki yıldan uzun bir süredir tutuklu.

Mahkeme’nin kararına göre Selahattin Demirtaş’ın tutukluluğunun uzatılması hem hatalıydı hem de Türkiye’de siyasi tartışma özgürlüğünü kısıtlama ve çoğulculuğu bastırma amacı taşıyordu. Mahkeme Türkiye’ye karşı ilk defa böyle bir karara hükmetti. Mahkeme, Türkiye hükümetinin “Gerekli tüm tedbirlerin alınarak başvurucunun tutukluluğunu sona erdirmesi”ne hükmetti. Tutukluluğun en kısa zamanda sona erdirilmesi gerektiği belirtilen kararda, “Demirtaş’ın tutukluluğunun devam ettirilmesi, Sözleşme Madde 5(3)’ün ve Madde 18’in ihlalinin devamını teşkil edecektir ve devletlerin Mahkeme kararına uyma yükümlülüğüne aykırılık oluşturacaktır” ifadelerine yer verildi