Irak: 'İslam Devleti' (IŞİD) vahşeti yıllardır devam eden pervasız silah ticaretinin eseri

Uluslararası Af Örgütü, kendisine İslam Devleti (IŞİD) adı veren silahlı grubun elinde bulundurduğu silahların menşei ile ilgili bir rapor yayımladı. Raporda, IŞİD cephanesindeki silahların büyük bir kısmının, Irak ordusundan yağmalanan ABD, Rusya ve eski Sovyet devletleri menşeli silahlar olduğu ifade edildi.

Örgütün yayımladığı "Stok alımı: IŞİD'in silahlanması" başlıklı raporda, "Irak'a silah akışına yönelik yıllardır devam eden zayıf düzen ve bölgedeki ihmalkar kontroller, kendisine İslam Devleti (IŞİD) diyen silahlı gruba, Irak'ta büyük ölçüde savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar işlemesi için geniş çapta ölümcül cephane sağladı" ifadesi kullanıldı.

Uluslararası Af Örgütü mühimmat alanında bağımsız çalışmalarda bulunan "Silahlandırma Araştırma Hizmetleri (ARES)" ile ortak yürüttüğü çalışmasında, IŞİD'in şu anda kullandığı silahların birçoğunun Irak ordusunun stoklarının yağmalanmasıyla elde edildiği belirtilerek, bunların İngiltere, Almanya ve Fransa'nın da aralarında bulunduğu bazı AB ülkeleri ile Rusya, Çin ve ABD tarafından tasarlandığı ve üretildiği vurgulandı.

IŞİD'in cephanesi, Irak'taki pervasız silah transferlerinin yansıması

Konuyla ilgili binlerce video ve fotoğrafa ilişkin analizlerin yer aldığı raporda, "IŞİD, Haziran 2014'de Musul'un kontrolünü ele geçirmesiyle, beklenmedik şekilde Irak'ın askeri mühimmat stoklarından, ABD yapımı silahlar ve askeri araçlar da dahil olmak üzere uluslararası üretimli silahlar elde etti" denildi.

Raporda, IŞİD'in kullandığı silah ve mühimmatın en az 25 farklı ülke menşeli olduğu, ancak bu cephanenin büyük bir kısmının, Irak ordusundan yağmalanan ABD, Rusya ve eski Sovyet devletleri menşeli silahlardan oluştuğunun belgelendiği kaydedildi.

Raporda IŞİD'in diğer kaynaklardan da silahlara erişim sağladığı belirtildi. Suriye askeri stoklarında yer alan malzemelerin ve silahlı muhalif gruplara aralarında Türkiye, Körfez Ülkeleri ve ABD'nin de bulunduğu ülkeler tarafından sağlanan silahların IŞİD tarafından ele geçirilmesi de bu kaynaklar arasında gösterildi.

Raporda, "IŞİD'in cephanesinin çeşitliliği ve kapsamı, yıllardır Irak'a yapılan sorumsuz silah transferlerinin bir yansımasıdır" ifadelerine yer verildi.

Irak'ta, 2003 sonrasında askeri ekipmanların stoklanmasında ihmalkarlığın ve Irak hükümetlerinin yolsuzluklarının mevcut soruna katkıda bulunduğu vurgulanan raporda, IŞİD'in elindeki tabanca, makineli tüfek, tanksavar ve havan gibi ekipmanların 1970'ler ve 1990'larda üretildiği bildirildi. Sovyetler Birliği döneminden kalan, genellikle Rus ve Çin yapımı kalaşnikofların da örgüt tarafından sıklıkla kullanıldığı aktarıldı.

Raporda aynı zamanda Türkiye'de yayın yapan Cumhuriyet gazetesinin 29 Mayıs 2015 tarihinde yayımladığı habere de atıf yapılıyor. Raporda ilgili haber şu şekilde ele alınıyor:

"Türk gazetesi Cumhuriyet, Ocak 2015'te Suriye'deki muhalif gruplara silah taşıdığı ve Türk Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) tarafından kiralandığı iddia edilen kamyon konvoyunun fotoğraf ve video kayıtlarını yayımladı. Habere göre konvoyun Türkiye yetkilileri tarafından durdurulduğu, incelendiği ve tıbbi malzemelerin altına gizlenmiş 1000 havan, 1000 top mermisi, 50 bin makineli tüfek mermisi, 30 bin ağır makineli tüfek mermisi taşıdığı belirtildi. Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başbakanı Davutoğlu bu kamyonların silah ihtiva ettiğini inkar etti ve bu kamyonların Suriye'deki Türkmenlere yardım taşıdığını söyledi."

Örgütün Silah Kontrolü, Güvenlik Ticareti ve İnsan Hakları Araştırmacısı Patrick Wilcken, rapora ilişkin yaptığı açıklamada, Irak'ta yıllardır süren silah akışındaki dikkatsizliğin, DAİŞ ve diğer terör örgütlerine beklenmedik silah ve cephane kazanımı sağladığının altını çizerek, "Irak ve Suriye'ye yönelik pervasız silah transferlerinin sonuçları ve bunu takiben IŞİD'in ele geçirdikleri, dünya genelindeki silah ihracatçılarına bir uyarı olmalıdır" değerlendirmesinde bulundu.

Raporun İngilizce metnine ulaşmak için lütfen tıklayınız.

Raporun Arapça haline ulaşmak için lütfen tıklayınız.