Uluslararası Af Örgütü’nün yeni raporu, Guantanamo Körfezi’ndeki gözaltı merkezinde süregelen insan hakları ihlallerinin ayrıntılarını ortaya koyuyor.

Uluslararası Af Örgütü, Guantanamo Körfezi’ndeki gözaltı merkezinin 20. yılına girdiği ve yeni ABD Başkanı’nın Beyaz Saray’a çıkmaya hazırlandığı bir dönemde yeni bir rapor yayımlayarak, gözaltı merkezindeki geçmiş ve süregelen insan hakları ihlallerine dikkat çekti.

Uluslararası Af Örgütü ABD Şubesi Güvenlik ve İnsan Hakları Program Direktörü Daphne Eviatar konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Bu sadece Guantanamo’da tutulmaya devam edilen 40 kişiyle ilgili bir konu değil; aynı zamanda, son 19 yıldır işlenen uluslararası hukuk suçları ve bu suçlara ilişkin süregelen cezasızlıkla ilgili bir konudur. Hatta 11 Eylül saldırılarının 20. yıldönümüne yaklaştığımız bir dönemde gelecekle ve kalıcı adalet mücadelesiyle de ilgili bir konudur” dedi.

Rapor, işkenceye maruz bırakılan kişilerin yeterli tıbbi bakıma erişiminin devamlı engellendiği ve adil yargılamaların yapılmadığı kampta, tutuklulara karşı işlenen bir dizi insan hakları ihlalini belgeliyor. Tutukluların gözaltı merkezinin dışına sevki durduruldu ve tahliye edilmesine karar verilen kişiler bile yıllarca kilit altında tutuldu.

‘Terörle mücadele’ adı altında uluslararası hukuk suçları işlenemez

Guantanamo’daki gözaltılar, istihbarat toplamayı amaç edinen ve bu süreçte insan hakları korumalarını dikkate almayan ABD’nin, 11 Eylül saldırılarına yanıtını “terörle küresel mücadele” şeklinde tarif etme kararıyla birlikte başladı.

Merkezi İstihbarat Teşkilatı’nın (CIA) diğer ülkelerde veya Guantanamo’da işlettiği gizli merkezlerde, yargı incelemesine tabi olmayan koşullarda kasten alıkonulan tutuklulara karşı işkence ve zorla kaybetme gibi uluslararası hukuk suçları işlendi. Rapor, bu konuyla acilen ilgilenilmesi; hakikat, hesap verebilirlik ve onarım mekanizmalarına gerçek bir bağlılık gösterilmesi ve Guantanamo’daki süresiz tutukluluğa daha fazla izin verilmemesi çağrısında bulunuyor.

Daphne Eviatar, “Bu tutuklamalar ile hükümetin yıllardır sürdürdüğü hukuka aykırı pratiklerin çeşitli katmanları kaçınılmaz olarak birbirine bağlıdır. Gizli sevkler, tutukluların hiç kimseyle görüştürülmeden sorgulanması, açlık grevi yapanlara zorla besin verilmesi, işkence, zorla kaybetmeler ve yargı sürecinin hiçbir şekilde işletilmemesini bu pratikler arasında sayabiliriz” dedi.

ABD’nin yeni seçilen Başkanı Joe Biden, Başkan Yardımcılığı görevini yürüttüğü 2009’da Münih Güvelik Konferansı’ndaki konuşmasında, “Adalet önüne çıkardığımız kişilerin haklarını koruyacağız ve Guantanamo Körfezi’ndeki gözaltı merkezini kapatacağız. Bizim oluşturduğumuz sözleşmeler ve uluslararası örgütler güvenilir ve etkin olmalıdır” ifadelerine yer vermişti.

Uluslararası Af Örgütü çağrısında, aradan 10 yıl geçtiği hatırlatılarak, “Başkan olmaya hazırlanan Biden’ın önünde bu sözlerini tutma fırsatı duruyor. Biden, bu fırsatı kullanmalıdır” ifadeleri yer aldı.