Uluslararası Af Örgütü, Türkiye yetkililerini, 26 Kasım 2015 tarihinde tutuklanan Cumhuriyet Gazetesi çalışanları Can Dündar ve Erdem Gül’ü salıvermeye çağırıyor. Gazetecilerin avukatlarının 6 Aralık günü, 6. Sulh Ceza Hakimliğinin tutukluluklarına itirazlarını reddetmesinin ardından Anayasa Mahkemesi’ne başvuruda bulunmuşlardır. Bu tutuklamalar, yetkililerin Türkiye basınındaki muhalif sesleri susturma girişimlerinin, bir kez daha acıklı bir örneğini teşkil etmektedir.

29 Mayıs tarihinde, İstanbul savcısı, Suriye’deki silahlı gruplara gizlice silah taşındığı iddiası ile ilgili makalelerin yayımlanmasının ardından, Türkiye’nin önde gelen gazetecilerinden biri olan Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar ve Cumhuriyet Gazetesi Ankara Temsilcisi Erdem Gül hakkında ceza soruşturmasının başlatıldığını açıkladı. 

Soruşturmanın başlatılmasının ardından geçen 5 aylık bir süreden sonra, Can Dündar ve Erdem Gül’ün savcı tarafından ifadeleri alındı. Savcının tutuklama talebi, mahkeme tarafından kabul edildi. Gazeteciler, ‘devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından, niteliği itibarıyla, gizli kalması gereken bilgileri, siyasal veya askerî casusluk maksadıyla temin etme’ suçundan yargılanıyorlar. Gazeteciler, öte yandan ‘FETÖ/PDY Silahlı Terör Örgütü’nün örgütsel amaçları doğrultusunda, örgüte üye olmadan yardım etmek’ ile de suçlanıyorlar. 1 Haziran günü, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Can Dündar ve Cumhuriyet Gazetesi aleyhine suç duyurusunda bulunduğunu ve yaptıklarından dolayı ‘yüksek bir bedel ödeyeceklerini’ duyurmuştu.

Gazetecilere yönelik suçlamaların kaynağını, Mayıs ve Haziran aylarında Cumhuriyet Gazetesi’nde yayımlanan, Türk güvenlik güçleri tarafından Suriye’deki Esad rejimi karşıtı silahlı örgütlere silah yardımı yapıldığını iddia eden makaleler oluşturuyor. Can Dündar ve Erdem Gül, Milli İstihbarat Teşkilatı’na (MİT) ait mühimmat yüklü tırların, Ocak 2014’te Suriye sınırında durdurulduğuna dair haber yayımlamıştı. Tır konvoyu, yerel savcının talimatı üzerine durduruldu ve savcı ile jandarma tarafından incelendi. Ardından, tırlarda bulunan mühimmata ilişkin fotoğraf ve videolar, Cumhuriyet gazetesinin internet sitesinde yayınlandı. Türkiye yetkilileri, ilk olarak bu mühimmat dolu tırların Suriye’deki Türkmen azınlığına gönderildiğini ve yasadışı bir durum bulunmadığını iddia etmişti. İki gazeteci tarafından açıklanan bilgi ise, yetkililerin önceden vermiş oldukları bu yanıtı yeniden tartışmaya açtı.

Ayrı bir davada, tırları durduran ve teftiş eden dört savcı ve il jandarma komutanı olaya dahil oldukları için cezai kovuşturma ile karşı karşıyalar. Devletin güvenliğine ilişkin bilgi temini ve ifşa etmek ve "cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya teşebbüs" ile suçlanıyorlar.

Uluslararası Af Örgütü yakın zamanda yayımlanan "Stok Alımı: IŞİD'in silahlanması" raporunda, insan hakları ihlallerinde kullanılan silahların Suriye'deki gruplara sevkiyatının durdurulması ve Türkiye ve diğer komşu ülkelere Suriye'ye yasadışı silahların akışının durdurulmasının sağlanması için sınır güvenliğini artırmaları çağrısında bulunuyor. Türkiye yetkilileri, olayı soruşturan gazetecileri ve devlet yetkililerini hedef almak yerine Türkiye-Suriye sınırında gerçekleşen Suriye'ye yasadışı silahların sevkiyatının durdurulmasını sağlamak için söz konusu iddiaları soruşturmalıdır.

Uluslararası Af Örgütü Can Dündar ve Erdem Gül'e yönelik kovuşturmayı ifade özgürlüğü hakkına yönelik bir saldırı ve Türkiye hükümetinin gazetecilere yönelik artan baskısının bir örneği olarak görmektedir. Bu dava, hükümete yönelik eleştirileri cezalandırmak için kullanılan geniş kapsamlı terörle mücadele kanunlarının uygulandığı birçok davadan biridir. Gazeteciler sadece kamu yararına olan hikayeleri yayımladıkları için cezai kovuşturmalarla karşı karşıya kalmamalıdır.

Uluslararası Af Örgütü, Türkiyeli yetkilileri, Can Dündar ve Erdem Gül’ü acilen ve koşulsuz olarak serbest bırakmaya ve haklarında açılan bütün suçlamaları düşürmeye davet etmektedir.