Uluslararası Af Örgütü bir açıklama yayımlayarak, Türkiye yetkililerinin Taksim Meydanı’nda yapılması planlanan 1 Mayıs dayanışma protestosuna yönelik tüm kısıtlamaları kaldırması ve Anayasa Mahkemesi’nin kararına uygun olarak insanların barışçıl biçimde toplanmalarına izin vermesi gerektiğini belirtti.

Uluslararası Af Örgütü aynı zamanda kolluk görevlilerini insanların barışçıl toplanma hakkına saygı göstermeye, bu hakkı korumaya ve kullanımını kolaylaştırmaya ve barışçıl protestoculara karşı güç kullanmamaya çağırıyor. Meydana erişimi, metal bariyerlerle kısıtlama hazırlıklarına ve İstanbul Valisi Davut Gül’ün son günlerde yaptığı, meydanda hiçbir toplu etkinliğe izin verilmeyeceğini duyuran pek çok sosyal medya paylaşımına rağmen, bazı sendikalar ve sivil toplum örgütleri Taksim Meydanı’nda toplanma sözü verdi. 1 Mayıs öncesinde, 29 ve 30 Nisan’da onlarca kişi, Taksim Meydanı’nda toplanma planlarıyla bağlantılı önleyici bir tedbir olduğu açıklanarak evlerinden gözaltına alındı.
 
Uluslararası Af Örgütü Avrupa Bölgesel Direktör Yardımcısı Dinushika Dissanayake konuya ilişkin açıklamasında, “Taksim Meydanı’nda 1 Mayıs kutlamalarına yönelik kısıtlamalar tamamen temelsiz güvenlik ve kamu düzeni gerekçelerine dayanmaktadır ve 2023 yılındaki Anayasa Mahkemesi kararını hiçe saymaktadır. Kısıtlamalar derhal kaldırılmalıdır” dedi. Dissanayake, sözlerini şöyle sürdürdü:
 
“Taksim Meydanı, protesto ve kutlamalar için burada toplanan Türkiye’nin sendika ve işçi hareketleri ve diğerleri için çok büyük sembolik öneme sahip bir yerdir. Türkiye yetkilileri on yılı aşkın süredir insanların barışçıl toplanma hakkını hukuka aykırı olarak kısıtlıyor ve meydanda gerçekleştirilen barışçıl protestoları suç sayıyor. Bu yıl, 1 Mayıs kutlamalarının yapılabilmesi büyük önem taşımaktadır.”
 
Taksim Meydanı’ndaki 1 Mayıs kutlamaları yasağı, polisin sendikaların, destekçilerinin ve diğer örgütlerin toplanmasını çoğu durumda şiddet kullanarak engellediği 2013 yılına dayanıyor.
 

Aralık 2023’te Anayasa Mahkemesi, 2014 ve 2015 yıllarında Taksim Meydanı’ndaki 1 Mayıs kutlamaları sırasında Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (DİSK) barışçıl toplanma özgürlüğü hakkının, yasaklar ve kolluk görevlilerinin protestocuları zorla dağıtması sonucunda ihlal edildiğine hükmetti. 2013 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi de, 2008 yılında Taksim Meydanı’ndaki 1 Mayıs protestosuna yönelik kısıtlamalarla ilgili olarak devletin barışçıl toplanma hakkını ihlal ettiğine karar verdi.
 
“Yetkililer, Anayasa Mahkemesi’nin ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin bağlayıcı kararlarına saygı göstermelidir” diyen Dinushika Dissanayake, sözlerini şöyle sonlandırdı:
 
“Kolluk görevlileri de dahil Türkiye yetkilileri, barışçıl toplanmaların yapılabilmesini sağlama görevlerini yerine getirdiklerinden emin olmalıdır. Ayrıca katılımcıların haklarından yararlanmalarını korumak üzere gerekli tüm adımları atmalıdırlar.”
 
Arka Plan
 
20 Nisan 2025 tarihinde, İstanbul Valisi Davut Gül sosyal medya platformu X’te yaptığı bir açıklamada, “Taksim Meydanı ve İstiklal Caddesi’nde güvenlik gerekçeleriyle uzun süredir hiçbir toplu etkinliğe izin verilmemektedir” ifadelerini kullandı.

2024 yılında yetkililer, Taksim’in konumunun ve yoğun trafiğin, hak ve özgürlüklerin korunmasını sağlamayı zorlaştıracağını öne sürerek yasağı haklı göstermeye çalıştı ve “terör saldırısı” risklerine atıfta bulundu.
 
2009 yılında hükümet, 1 Mayıs’ı resmî tatil ilan etmiş ve 32 yıldır ilk kez, bazı işçilerin ve işçi örgütlerinin Taksim Meydanı’nda barışçıl biçimde toplanmalarına izin verilmişti. Meydan 2013 yılında, farazi güvenlik kaygılarıyla yeniden protestolara kapatıldı.
 
Anayasa Mahkemesi 2023’te, Taksim Meydanı’nda 1 Mayıs kutlamalarını engellemenin, Anayasa’nın 34. Maddesi ile güvence altına alınan toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme anayasal hakkının ihlali olduğuna hükmetti.

14 Mayıs’ta, Uluslararası Af Örgütü, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı’nın Mart 2025’te gözaltına alınmasının ardından düzenlenen protestolar sırasında barışçıl protestoculara karşı gereksiz ve aşırı güç kullanımına ilişkin bulgularını yayımlayacak.