ABD’de bir federal mahkemenin Google’ın internet reklamcılığı tekelinin yasadışı olduğuna hükmeden kararı hakkında bir açıklama yayımlayan Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnès Callamard, şunları kaydetti:

“Google’ın tekelci hakimiyetinin haklara saygılı bir yaklaşımla kırılması, insan haklarına saygı gösteren bir internet dünyası doğrultusunda önemli bir ilk adım olabilir. Karar, tek bir şirketin hakimiyetini azaltarak ve Google’ın verilerimiz üzerindeki kontrolünü zayıflatarak, insan haklarını korumaya bağlı kalan aktörlerce doldurulması gereken bir alan açıyor.

Google’ın mevcut modeli, insanların kişisel verilerini toplamaya, incelemeye, başkalarıyla paylaşmaya ve bu verilerden kâr elde etmeye dayanıyor. Bu zehirli ve Meta, TikTok gibi diğer büyük teknoloji şirketleri tarafından da paylaşılan gözetim temelli yaklaşım, özel hayatın gizliliği hakkını zayıflatmakta ve Google’a mutlak bir pazar hakimiyeti vererek, haklarımıza saygı gösteren diğer alternatiflere alan bırakmamaktadır.

Dünyanın en çok kullanılan arama motoru olarak Google, insanların, haklarının korunduğundan emin bir şekilde internette dolaşıp dolaşamayacağı üzerinde muazzam bir güce sahip. Her şirket insan haklarına saygı göstermekle yükümlüdür ancak Google, modelinin, kullanıcılarının haklarını nasıl koruduğunu yeterince kanıtlamakta başarısız oldu.”

“Google ve diğer büyük teknoloji şirketlerine kişisel verilerinizi teslim etmek zorunda kalmadan internete bağlanmak çok zor; bu şirketlerin hizmetlerine kaydolmadığınızda ya da kişisel verilerinize bu şekilde müdahale edilmesine ya da bundan para kazanılmasına onay vermediğinizde bile bu geçerli” diyen Callamard, sözlerini şöyle sonlandırdı:

“Google’ın reklam servislerinin yasadışı bir tekel olduğuna hükmedildiğine göre, artık Google’ın haklara saygılı, yapısal bir bölünmeye doğru ilerlemesinin zamanı geldi.”

Arka Plan

ABD Adalet Bakanlığı, Google’ı, internet reklamcılığı pazarında hakimiyetini sürdürmek ve rakiplerini saf dışı bırakmak için pazar manipülasyonu yaparak kullanıcılara, haklara saygılı bir alternatif sunulmasına izin vermemekle suçladı.

Google, 2016’da gizlilik politikasında değişiklik yaparak, pazarlama platformları genelinde veri entegrasyonuna izin verdi. Bu değişiklikle, kişilerin internet kullanımının arka planında çıkarılan son derece kişisel bilgilere dayalı olarak reklamların kişiye göre uyarlanması sağlandı.

ABD Adalet Bakanlığı, Google’ın ABD’nin reklamcılık pazarının yüzde 87’sini kontrol ettiğini savunuyor. Rekabetçi bir pazarda kullanıcılar, muhtemelen gizliliğe yönelik bu tür müdahaleleri reddedecektir ancak alternatif servis sağlayıcıların olmaması, onlara Google’ın kullanıcı verilerini toplamasını ve bundan para kazanmasını kabul etmekten başka seçenek bırakmıyor.

ABD Adalet Bakanlığı, yakın zamanda Google’a karşı açtığı bir başka tekelleşme karşıtı davayı da kazandı. Washington DC’de bir hâkim, Google’ın çevrimiçi arama pazarını yasadışı olarak tekelleştirdiğine hükmetti. Her iki davada da Google’ın bölünmesini gerektiren çözümler de dahil önerilen çözümlerle ilgili karar bekleniyor. AB’de, Google’ın reklam servisleriyle ilgili benzer bir davada kararın açıklanması beklenirken, bir diğer dava da Birleşik Krallık’ta açıldı.